My i oni. Zawiła historia odmienności
16.03.2011 - 05.06.2011
Z obrazów mitycznych stworzeń i demonów utrwalanych w grafice nowożytnych mistrzów takich jak Martin Schongauer, Albrecht Dürer czy Lucas van Leyden, z ilustracji do ksiąg o potworach z przełomu XV i XVII wieku, z masowo produkowanych rycin prezentujących egzotyczne ludy Nowego Świata, z XIX-wiecznych ilustracji do albumów medycznych i przyrodniczych, z portretów, z karykatur obyczajowych i politycznych, z wybranych przykładów XX wiecznych plakatów cyrkowych, z komiksów o Batmanie i z filmów Toda Browninga oraz F.W. Murnaua budujemy wystawę o odmienności.
Chcemy tymi obrazami mówić o historii uprzedzeń, strachu i fascynacji, o dziejach ludzkich sądów nad naturą, o wiecznych podziałach na "my" i "oni". Los jej bohaterów – odmieńców, obcych - był i jest w gruncie rzeczy zależny od przypadkowego splotu wierzeń religijnych, układów politycznych, wojen, katastrof żywiołowych, czy stanu wiedzy medycznej itd. W tej historii neutralne zaciekawienie dziwem zmienia się równie gładko w fascynację personą o niezwykłej fizjonomii czy samotnym bohaterem ukrytym w mroku, jak i w represje stosowane wobec szaleńca czy wroga. Żadna epoka nie oceniła "ich" jednoznacznie.
Karolina Grodziska
Doktor nauk historycznych, dyrektor Biblioteki Naukowej Polskiej PAU i PAN. Redaktor naczelny wydawanego przez tę placówkę Rocznika. Pole badawcze, którym zajmuje się równolegle do pracy zawodowej, to dzieje historycznych polskich nekropolii w kraju i zagranicą (wielokrotna stypendystka Fundacji M. B. Grabowskiego). Za prace związane z dziejami cmentarzy krakowskich otrzymałam w 2004 r. nagrodę miasta Krakowa. Jest autorką ponad 300 prac naukowych i publicystycznych, obecnie pracuje nad trzecim tomem Polskich grobów na cmentarzach Londynu.
Gabinet Rycin Biblioteki PAU i PAN w Krakowie
Gabinet Rycin Biblioteki PAU i PAN w Krakowie – jedna z najcenniejszych kolekcji grafiki w Polsce, której początki sięgają XIX wieku. Złożyły się na nią prace pochodzące z Biblioteki Polskiej w Paryżu oraz kolekcja rodziny Moszyńskich. W zbiorach znajdują się grafiki tak cenionych twórców, jak Martin Schongauer, Albrecht Dürer, Rembrandt van Rijn i Giovanni Battista Piranesi. W ramach wieloletniej współpracy Międzynarodowego Centrum Kultury i Gabinetu Rycin do roku 2010 odbyło się 8 wystaw, których intencją było, co wielokrotnie podkreślał dyrektor MCK prof. Jacek Purchla, „przywrócenie pamięci o jednej z najwartościowszych kolekcji sztuki europejskiej w Polsce, kolekcji która jest ważną częścią dziedzictwa narodowego. Prezentując w naszej Galerii dzieła wielkich mistrzów przywracamy je zbiorowej pamięci. Przez lata ta kolekcja, zlokalizowana w sercu Krakowa, była nieznana. Dzięki naszym wystawom jest rozpoznawalna”.
My i Oni. Zawiła historia odmienności
praca zbiorowa
Album towarzyszący wystawie My i Oni. Zawiła historia odmienności to prawdziwa skarbnica historycznych przedstawień Obcego w grafice. Te odmienne pod różnymi względami istoty zostały ukazane w czterech działach – Persona, Dziwo, Bohater i Wróg. Eksponowane grafiki (autorstwa takich artystów jak Martin Schongauer, Albrecht Dürer czy Lucas van Leyden) przedstawiają zarówno wszelkiej maści anomalie (z opracowań medycznych), inne rasy ludzkie tak obce dla Europejczyka z przełomu XV i XVI wieku oraz mitologiczne, często niebezpieczne i demoniczne stwory. Ponad stu grafikom towarzyszą obszerne opisy przybliżające ich historię i tematykę. Katalog został opatrzony także tekstami specjalistów z różnorodnych dziedzin – Bronisława Maja, Anny Olszewskiej, Andrzeja Rabendy i Andrzeja Szczeklika.